حمام نصر از جاذبه های تاریخی شهرستان خلخال است که در دوره قاجار بنا گردید. موقعیت قرار گیری این حمام در بافت بازار و کنار رودخانه‌ای به نام خانه نپر علی چای می باشد. در چندین کتاب تاریخی مانند تاریخ گیلان و دیلمستان و کتاب سیری در تاریخ آذربایجان از این حمام نام برده شده است. در این کتاب ها بیان شده در سال ۱۲۲۸ پس از خشکسالی و قحطی رخ داده، برای تامین نیاز های ساکنین منطقه، حمام نصر به عنوان یک بنای عام المنفعه ایجاد گردید.
برای ساخت حمام مذکور از سبک معماری رایج حمام های ایرانی استفاده شده که اندکی تفاوت را نیز شامل می شود. در ورودی بنا یک پیشخوان قرار گرفته که در قسمتی پایین‌تر از سطح خیابان واقع شده و دو پله کف این دو را به یکدیگر متصل می کند. پس از گذر از این پیشخوان، دو در ورودی به چشم می خورد که با گذر از یکی از آن ها هشتی پیش روی ما قرار می گیرد. اگر از درب ورودی دیگر گذر کنیم با کمی چرخش به سربینه خواهیم رسید. پس هشتی که عملکرد آن مانند فیلتری میان سربینه و فضای بیرونی بود، پیشخوان حمام قرار دارد. تزییناتی که در این بخش سبب زیبایی آن شده شامل نقاشی هایی هنرمندانه می باشد. گرمخانه به صورت هشت ضلعی ایجاد شده و به فضا های خدماتی و خزینه متصل است.
در بخش شمالی حمام یک دالان قرار دارد که ابعاد آن برابر با ۴.۱ در ۱۶.۱ می باشد. دالان مذکور متصل کننده بخش شمالی به هشتی ورودی و الحاقی است که بعدها به بنا افزوده شد. بر اساس گمان های قوی راهرو مذکور به عنوان چال حوض حمام کاربرد داشته و سه دالان ارتباطی یا ورودی راهرو مذکور را با گرمخانه ارتباط می داده است. برای ایجاد سربینه این بنا، از نقشه مربع شکل استفاده شده که چهار بازوی کناری درست شبیه به حمام های تاریخی رایج آن دوره است. یک کاربند این بخش را به بخش بزرگ دیگری که به شکل کلاه درویشی می باشد، متصل می نماید. اگر سربینه را پشت سر بگذاریم، میاندر و پس از آن گرمخانه در مقابل ما قرار می گیرد.
این قسمت شبیه به هشت ضلعی بنا شده و متصل به فضا های خدماتی و خزینه می باشد. در بخش شمالی گرمخانه، اتاق تنظیف به چشم می خورد که دارای گردش و پیچش بسیار است. زیرا ماهیت فضای اتاق تنظیف و فرهنگ مردم منطقه ایجاب می کرد که در حاشیه واقع شود و پیچش های ایجاد شده از دید مستقیم افراد به داخل آن جلوگیری کنند. در حال حاضر از این مکان به عنوان موزه باستان شناسی خلخال استفاده می شود.
این بنای تاریخی در روز 1 مهر ماه سال 1382با شماره ثبت 10349 به فهرست آثار ملی ایران افزوده گردید.
برای بازدید از حمام نصر به استان اردبیل، شهرستان خلخال، خیابان شهید رجائی، محله غازیلر مراجعه نمایید.
_01.jpg)
_01.jpeg)
